Esthetische tandheelkunde

De twee onderdelen

Het onderdeel esthetische tandheelkunde bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat in op de mogelijkheden die er zijn om tanden witter te maken. Het tweede deel gaat in op de mogelijkheid hoe u een mooie gelijkmatige stand van de tanden ofwel een regelmatige tandboog kunt krijgen. In de informatie die nu volgt, wordt uitgelegd wat nu eigenlijk de kleur van uw gebit bepaalt en hoe uw tandarts of u zelf uw tanden witter kunt maken.

Wat bepaalt de kleur van uw tanden?

Iedereen kent wel de stralend witte tanden waarmee vooral de producenten van diverse merken tandpasta’s reclame maken. Maar is die witte kleur nou echt? Het antwoord hierop is: de kleur kan inderdaad echt zijn, maar het is ook goed mogelijk dat de tandarts hier een handje heeft geholpen.
De tandkleur is voor een deel erfelijk bepaald; uw tanden hebben van nature een bepaalde kleur en daaraan is niet of nauwelijks wat te doen. Voor een ander deel echter, wordt de kleur bepaald door niet erfelijke factoren die u wel kunt beïnvloeden. De kleur van uw tanden wordt bepaald door een samenspel tussen glazuur en tandbeen. Het glazuur is de buitenste harde witte laag van uw tanden. Deze laag is transparant, zodat het er onder liggende tandbeen geel doorschijnt. Op de plaats waar de glazuurlaag dunner is, zoals bij de tandhals, is de tand dan geler.

Aan de randen lijken de tanden grijs doordat de mondholte erachter donker doorschijnt. Het aanzien van de tand wordt ook bepaald door de vorm van het oppervlak. Sommige mensen hebben hele gladde tanden. Deze tanden zullen meer schitteren dan tanden met een grover oppervlak. Tanden met een grove structuur zullen dus doffer lijken.
Behalve door zaken die bij de aanleg van de tand al bepaald worden, kunnen tanden door allerlei oorzaken verkleuren. Door verkeerd medicijngebruik tijdens de zwangerschap kunnen er sterke blijvende verkleuringen ontstaan in het gebit van het kind. Anderzijds zal bij het ouder worden de tand grijzer en donkerder worden. Met het ouder worden ontstaan er ook kleine scheurtjes in het glazuur die verkleuren onder invloed van koffie, thee en tabak.

In deze informatie wordt uitgelegd hoe een tandarts de tandboog regelmatiger kan doen lijken met facings of kronen. Vervolgens wordt ingegaan op het rechtzetten van tanden met een beugel. Tot slot gaan we in op de mogelijkheid om met beugels te werken bij volwassenen en volgt een algemene wenk.

Een regelmatige stand van uw gebit is net als een witte kleur erg gezichtsbepalend. Een vooruitstekende tand valt vaak direct op. Scheefstaande tanden en spleten tussen de tanden zijn vaak opvallend. Dat wil niet zeggen dat u daar persé iets aan hoeft te doen: een bepaalde stand van de tanden kan u juist een heel sprekend gezicht geven. Als u er wel iets aan wilt doen zijn er verschillende mogelijkheden.

De eerste mogelijkheid is aanbrengen van facings of kronen

Zowel de directe facings, indirecte facings en kronen zijn niet alleen toepasbaar bij verkleurde tanden, maar ook bij misvormde of scheve tanden. Door toepassing van deze technieken kan de tandarts een onregelmatig of gehavend gebit regelmatiger van vorm laten lijken. Door het aanbrengen van facings kunnen spleetjes tussen de voortanden gesloten worden. Ook kunnen tanden die wat naar achter liggen, opgedikt worden met een facing, zodat het lijkt alsof de tand naar voren is gehaald. Ook door het aanbrengen van kronen kan het gebit weer regelmatig gemaakt worden. In dit laatste geval moet er wel veel meer aan de tanden geslepen worden dan bij facings.

Een tweede mogelijkheid is het rechtzetten van de tanden door middel van orthodontie

Er zijn een aantal situaties waarin het verstandig is om met een beugel tanden en kiezen recht te zetten. Een voorbeeld hiervan is ruimtegebrek. De tanden en kiezen schuiven hierbij over elkaar heen en zijn niet goed schoon te maken. Gaatjes en tandvleesontstekingen kunnen het gevolg zijn. Een ander voorbeeld vormen sterk vooruitstekende tanden. Deze tanden zijn zeer kwetsbaar voor beschadigingen. Voorts kan bij een sterk terugliggende onderkaak een geforceerde houding van de onderkaak ten opzichte van de bovenkaak ontstaan, waardoor u op latere leeftijd klachten aan het kaakgewricht kunt krijgen.
Uw tandarts beoordeelt in overleg met u of hij behandeling voor uzelf of voor uw kind nodig vindt. In het algemeen zal hij u of uw kind voor behandeling doorverwijzen naar een specialist op dit gebied: de orthodontist. In enkele gevallen zal de tandarts de nodige ervaring hebben in de orthodontie en zal hij de behandeling zelf doen.
Het reguleren van het gebit door middel van uitneembare beugels of op de tand vast zittende slotjes, zal in de meeste gevallen op jeugdige leeftijd plaats vinden. Tijdens de ontwikkeling van het kind zijn de mogelijkheden om de tanden en kiezen te verplaatsen, groot. Het is nu bovendien mogelijk om de groei van de kaken enigszins te beïnvloeden. De behandeling zal meestal tussen het tiende en dertiende levensjaar plaatsvinden. Uiteraard zijn er bepaalde aandoeningen waarbij eerder ingrijpen noodzakelijk kan zijn, zoals sterk vooruitstekende tanden. Het gevaar van vroegtijdig verlies van de voortanden door een stoot of val, wordt door orthodontie verkleind. Er zijn ook voorbeelden te noemen waarbij de behandeling pas kan plaatsvinden als de patiënt helemaal uitgegroeid is. Vaak zijn dit behandelingen waarbij er naast een orthodontische behandeling ook een kaakoperatie plaats moet vinden. Voorbeelden hiervan zijn een sterk vooruitstekende kin en onderkaak of juist een sterk terugliggende onderkaak.

Het rechtzetten van tanden bij volwassenen

Veel volwassenen van nu hebben de mogelijkheden van het recht laten zetten van de tanden in hun jeugd niet gehad en willen dit alsnog laten doen. Het antwoord op de vraag of het zin heeft, kan de tandarts pas geven als hij het gebit nauwkeurig heeft onderzocht. In het algemeen kan men stellen dat de laatste jaren de orthodontie, het recht zetten van de tanden, meer en meer toegepast kan worden bij volwassenen. Zowel materiaal en techniek daarvoor zijn verder ontwikkeld. Doorzichtige slotjes in plaats van de duidelijk zichtbare, zilverkleurige slotjes zijn hiervan een voorbeeld. Ook de mogelijkheid om operatief de kaken recht te zetten zijn sterk verbeterd. Uiteraard moet u in overleg met uw tandarts goed nadenken over de gevolgen van een eventuele orthodontische of operatieve behandeling. Bij een volwassene duurt de behandeling overigens altijd langer dan bij kinderen, doordat het bot zich minder snel aanpast.

Een algemene wenk

Over het algemeen zijn de kosten toch voor eigen rekening, omdat de verzekeraar de behandeling niet nodig vindt op grond van gezondheidsoverwegingen en het als luxe kwalificeert. In een aantal gevallen, waarbij de afwijking zeer uitgesproken is of nadelig voor de gezondheid van de patiënt is, bestaat de mogelijkheid dat de verzekeraar wel alle kosten vergoedt. Laat u vooraf goed voorlichten over de behandeling: wat moet er gebeuren, hoelang gaat de behandeling duren, wat zijn de risico’s en wat zijn de kosten? Informeer hiernaar bij uw tandarts of orthodontist en ziektekostenverzekeraar of ziekenfonds.